به گزارش روابط عمومی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران، نخستین وبینار از مجموعه وبینارهای پدیده پساکووید با محوریت ایمونولوژی و با حضور دکتر عبدالرحمن رستمیان رئیس مجتمع و استاد روماتولوژی، دکتر محمد حسین نیکنام رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی دانشگاه، دکتر حمید عمادی کوچک مدیر گروه بیماری های عفونی و اساتید گروههای مختلف، 29 اردیبهشت سال 1404 در سالن شورای مهدی کلینیک برگزار شد.

در ابتدای این وبینار، دکتر محمد حسین نیکنام رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی تهران با مقایسه عوارض کووید در برابر عوارض احتمالی واکسن کووید گفت: سیاست گذاران سلامت باید با استناد به شواهد علمی، افکار عمومی را نسبت به ایمنی نسبی واکسن ها و خطرات جدی کووید آگاه کنند و از ابزارهایی مانند پویش های اطلاع رسانی، مشاوره فردی و گفت و گوی علمی با رسانه ها برای افزایش پذیرش واکسیناسیون بهره بگیرند.    

کووید مزمن، بحران خاموش اما عمیق

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی دانشگاه، با بیان این که کووید مزمن (Long Covid) یک بحران خاموش اما عمیق است، گفت: آنچه امروز در این نشست آن را آغاز می کنیم، نه تنها بررسی علمی پدیده پساکووید است، بلکه گامی در مسیر ارتقای عدالت در سلامت، تاب آوری اجتماعی و آمادگی برای چالش های آینده است.

دکتر نیکنام با اشاره به برگزاری مجموعه وبینارهای پساکووید گفت: این وبینارها هر دو هفته یک مرتبه برگزار می شود. موضوعاتی همچون بیماری های زنان و زایمان، بیماری های کودکان، روماتولوژی، اختلالات انعقادی و روانپزشکی در این وبینارها مطرح می شود.

تاثیر کرونا بر افزایش مرگ و میر در دنیا

دکتر علی اکبر حق دوست استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در ارتباط آنلاین، با مطرح کردن این پرسش که کرونا چگونه بر مرگ ها در دنیا و کشور اثر داشته است، گفت: در کشور ایران، مرگ در اثر کرونا در سالهای 2020 و 2021 به ازای هزار نفر 3.7 مورد بوده است که رقم قابل ملاحظه ای است.  

دکتر حق دوست، با اشاره به گزارش WHO در رابطه با تاثیر مخرب کرونا بر کاهش شاخص امید به زندگی گفت: طبق این گزارش، رشد شاخص امید به زندگی (life expectancy)، در سال 2021 یک دهه به عقب بازگشته است و برابر با سال 2012 شده است. 

باقی ماندن تاثیرات کرونا بر سلامت جهانیان

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، با بیان این که کرونا پس از حمله، پس نکشیده است و همچنان اثرات مخرب خود را روی سلامت کل جهان باقی گذاشته است، گفت: برای کنترل پیامدهای این پدیده، بایستی دسترسی به خدمات و همکاری های بین المللی توسعه پیدا کند. 

در ادامه، دکتر حمید عمادی کوچک رئیس گروه بیماری های عفونی گفت: کووید مزمن (Long Covid) عارضه ای است که پس از بهبودی کووید رخ می دهد و به طور میانگین حدود 10 درصد از افراد ممکن است دچار این عارضه شوند.

وی تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرفه های طولانی مدت، بیخوابی و از دست دادن حس بویایی را از جمله شایع ترین عوارض کووید مزمن دانست و گفت: درد مفاصل، سردرد، آبریزش بینی، کاهش اشتها، سرگیجه، خستگی، بی خوابی، گرفتگی صدا، ریزش مو، تعریق، کاهش تمایلات جنسی و اسهال نیز از دیگر عوارض کمتر دیده شده است.

عوارض روانی کووید مزمن

دکتر عمادی، با اشاره به عوارض روانی کووید مزمن گفت: اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD، اختلالات حافظه، اختلالات تمرکز، اضطراب و افسردگی روی کیفیت زندگی بیش از 50 درصد از مبتلایان به کووید اثر گذاشته است.

وی با اشاره به افزایش موارد ابتلا سرخک در کشورمان گفت: پوشش واکسیناسیون علیه سرخک حدود 95 درصد است و یکی از دلایل واکسن نزدن پنج درصد از جمعیت که رقم زیادی محسوب می شود، تبلیغات منفی بوده است که در زمان کرونا علیه واکسیناسیون وجود داشته است.

در بخشی دیگر از این وبینار، دکتر عبدالرحمن رستمیان رئیس مجتمع و از اساتید روماتولوژی این مرکز گفت: این مرکز ظرفیت های زیادی دارد که می توان از آن برای ارتباط بین علوم پایه و بخش بالین استفاده کرد.

کووید 19 از علل مهم مرگ و میر در دنیا

استاد روماتولوژی با بیان این که کووید 19 در زمان شیوع یکی از مهمترین علل مرگ و میر در جهان بود، گفت: در سال 2020 در آمریکا، پس از اختلالات قلب و عروق و بیماری های مرتبط با سرطان، سومین دلیل مرگ و میر کووید بود.

دکتر رستمیان، با اشاره به تشدید علایم بیماری کووید در گروهی از افراد گفت: در پنج درصد از مبتلایان، علائم بیماری آن قدر شدید بود که در صورت عدم درمان منجر به مرگ می شد.

وی با اشاره به ارائه مقاله ای در مجتمع در خصوص تجویز کورتون به مبتلایان به کووید شدید به صورت پایلوت گفت: این مقاله نزدیک به 500 استناد (Citation) داشت و جزء نخستین مقالات مرتبط با تجویز کورتیکواستروئید بود که به مرحله چاپ می رسید. 

دردهای بدون منشا خاص از عوارض کرونا است

رئیس مجتمع در ادامه افزود: دردهایی که منشا خاصی ندارند ولی همراه با خستگی است، احتمالاً از عوارض کووید مزمن است.

وی افزود: عارضه دیگری که در دوره پساکرونا بیشتر از سابق دیده می شود، افزایش ابتلا به دیابت است. به طوری که در برخی مطالعات مشاهده شده است میزان ابتلا به این بیماری دو تا سه برابر شده است. 

دکتر رستمیان، التهاب و عوارض قلبی، ترومبوزها و آمبولی ها را از دیگر عوارض کووید مزمن دانست و افزود: عوارض ریوی نیز بسیار زیاد بود. همچنین بیماری های نورولوژیک (مرتبط با اعصاب) که نیازمند شناسایی و درمان به موقع هستند.

وی افزود: بسیاری از بیماران مبتلا به کووید مزمن هیچ شکایتی ندارند و فقط احساس خستگی مزمن دارند. 

اهمیت ثبت اطلاعات مرتبط با کرونای مزمن  

استاد روماتولوژی مجتمع، بر اهمیت ثبت اطلاعات (register) کووید مزمن تاکید کرد و گفت: در برخی از کشورهای دنیا، انجام تحقیق در مورد کووید مزمن یکی از سه پروژه اولویت دار و مهم آن کشورها محسوب می شود.

وی با بیان این که نوع شدیدتر کرونا عوارض بیشتری نیز داشت، گفتت: واکسیناسیون به موقع باعث می شد که افراد با عوارض کمتری مواجه شوند.

رئیس مجتمع افزود: ابتلا به کرونای مزمن در مبتلایان به نوع شدید کرونا بیشتر به چشم می خورد در حالی که در افرادی که واکسن تزریق کرده اند، بسیار کمتر است. همچنین تزریق واکسن، میزان مرگ و میر (Mortality Rate) و هزینه های مستقیم پزشکی (Direct Medical Cost) را کاهش داده است.

خبرنگار: زهرا صادقی