به گزارش روابط عمومی مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران، صبح روز دوشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۴، سیزدهمین نشست از سری وبینارهای تخصصی سندرم پساکووید با حضور دکتر محمدحسین نیک‌نام رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی، دکتر قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، دکتر حسین کیوانی و دکتر کاوه صادقی از اساتید ویروس‌شناسی پزشکی، جمعی از استادان، محققان و دانشجویان رشته‌های علوم پایه و بالینی در سالن شورای ریاست این مرکز برگزار شد.
در ابتدای وبینار، دکتر محمدحسین نیک‌نام رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی گفت: ویژگی‌های ویروس کرونا در دوران پساکووید دستخوش تحولات چشمگیری شده است.
وی افزود: در آغاز همه‌گیری کرونا، تکامل سریع واریانت‌ها عمدتاً معطوف به افزایش قابلیت انتقال بود، اما با گسترش واکسیناسیون و ایجاد ایمنی جمعی، ویروس با جهش‌های گسترده در پروتئین اسپایک، به‌ویژه در ناحیه RBD، توانایی بی‌سابقه‌ای برای فرار از سیستم ایمنی کسب کرد.
رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی ادامه داد: این مسئله به‌طور مستقیم موجب کاهش قدرت آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده و تضعیف ایمنی سلولی شد؛ به‌گونه‌ای که ظهور سویه‌هایی مانند اُمیکرون باعث افزایش چشمگیر عفونت‌های مجدد حتی در افراد واکسینه‌شده گردید و اثربخشی واکسن‌ها در پیشگیری از عفونت‌های خفیف به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.
دکتر نیک‌نام با اشاره به انعطاف‌پذیری سیستم ایمنی بدن خاطرنشان کرد: اگرچه ویروس توانایی فرار از ایمنی را پیدا کرده است، اما پاسخ سلول‌های T و آنتی‌بادی‌ها همچنان محافظت نسبی در برابر بیماری‌های شدید را حفظ کرده‌اند. این تعادل پویا میان تکامل ویروس و پاسخ میزبان، ضرورت تدوین راهبردهای نوین برای آینده را پررنگ می‌کند.
وی بر اهمیت به‌روزرسانی منظم واکسن‌ها بر اساس سویه‌های در گردش، طراحی واکسن‌های چندظرفیتی علیه اپی‌توپ‌های حفاظت‌شده و تداوم نظارت ژنتیکی بر ویروس به‌عنوان ارکان اصلی مدیریت همه‌گیری در مرحله جدید تأکید کرد.
در ادامه، دکتر حسین کیوانی، استاد ویروس‌شناسی پزشکی، با اشاره به دسته‌بندی بیماری کووید به نوع خفیف و شدید گفت: کووید خفیف حدود دو هفته و نوع شدید تا شش هفته به طول می‌انجامد.
وی با بیان اینکه لانگ کووید بیش از ۲۰۰ نشانه دارد افزود: مطالعات نشان داده است که واکسیناسیون در کاهش موارد لانگ کووید مؤثر بوده و به‌ویژه واکسن‌های حاوی ویروس کشته‌شده عوارض کمتری نسبت به سایر انواع واکسن داشته‌اند. همچنین میان بروز لانگ کووید و سبک زندگی فرد ارتباط قابل‌توجهی وجود دارد.
در بخش دیگری از سمینار، دکتر کاوه صادقی استادیار ویروس‌شناسی پزشکی، به ارائه مباحثی درباره ویژگی‌های ویروس کرونا پرداخت و افزود: عوارض پس از کووید به سیستم ایمنی فرد، نوع واریانت ویروس و مدت زمان آلودگی فرد بستگی دارد.همچنین انجام یا عدم انجام واکسیناسیون، نقش مهمی در شدت بروز عوارض پس از کووید ایفا می‌کند.
وی درباره چگونگی ایجاد عوارض مختلف در سندرم پساکووید گفت: در سندرم پساکووید، ملغمه‌ای از ژنوم‌های RNA ویروس موجب تحریک سِنسورهای داخل‌سلولی و سیستم ایمنی شده و در نهایت افزایش التهاب را به دنبال دارد.
در ادامه وبینار، دکتر قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: اگرچه شرایط اضطراری دوره شیوع کووید به پایان رسیده است، اما پرداختن به عوارض و آثار این بیماری همچنان از اولویت‌های وزارت بهداشت و سایر کشورهاست.
وی با بیان اینکه کووید۱۹ نشان داد جوامع انسانی تا چه اندازه در برابر بیماری‌های نوپدید آسیب‌پذیرند، افزود: هیچ رشته‌ای به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات حوزه سلامت باشد و در این مسیر، همکاری تمامی رشته‌ها و گروه‌های تخصصی ضروری است.
دکتر مرادی با اشاره به موضوع مدیریت پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن، ازجمله تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا گفت: در حال حاضر، ۱۵۰ کشور جهان درگیر تب دنگی هستند و براساس آخرین گزارش WHO، موارد این بیماری تا بیش از ۲۸ برابر افزایش یافته است. 
وی بر اهمیت جلب مشارکت مردم و نقش آموزش در کنترل تب دنگی تأکید کرد و افزود: بهسازی محیط، حذف نظام‌مند آب‌های راکد درون و حاشیه شهرها، انجام مراقبت‌های انسانی با هدف شناسایی زودهنگام موارد بیماری و آمادگی برای پاسخ سریع و مؤثر به طغیان‌ها از مهم‌ترین عوامل مقابله با این بیماری است.
در پایان این نشست، شرکت‌کنندگان به بیان دیدگاه‌ها و نکات مختلفی درباره ویژگی‌های متنوع و اختصاصی ویروس کرونا پرداختند.
خبرنگار: زهرا صادقی